Sanajan basajan dina kahirupanaana, Abu Darda kalebet shahabat nu sugih harta, kalebet hiji sudagar beunghar nu kamasyhur ku kajujuranana, dina ngokolakeun usaha dagangna nu jujur, antukna loba jalma, loba sudagar-sudagar nu resep ngayakeun hubungan perdagangan sareng anjeunna, sabab anjeunna tara bohong komo nipu, estu kacida jujurna.
Ngeunaan kasangtukang kaislaman anjeunna, Abu Darda kantos sasauran,
“Kuring asup Islam, boga tujuan pikeun ngahijikeun antara ibadah jeung ngokolakeun usaha dagang, tapi kuring teu bisa, maka kuring ngecagkeun usaha dagang, laju ngutamakeuun ibadah ka Allah, kuring teu pati bungah gumbira nalika usaha dagang kuring saban poe untung 300 dinar, Allah memang teu ngaharamkeun kana usaha dagang, tapi kuring leuwih resep ngahiji jeung golongan jalma nu ngokolakeun dagang tapi henteu mopohokeun Allah Ta’ala.”
Satutasna ninggalkeun usaha dagangna, Abu Darda milih jalan hirup kasufian, nepi ka anjeunna disebut ahli hikmah, ahli kawijaksanan, seueur pisan nasehat-nasehat nu lahir tina kasauran anjeunna nu estu ngandung hikmah kahirupan, saperti halna dina hiji mangsa anjeunna naros bari nawarkeun hiji amaliyah kahirupan ka para shahabat,
“Naha aranjeun daek ngadengekeun bari prak ngamalkeunana, mun seug kuring ngabejaan hiji amalan nu panghade-hadena batan amalan sejenna? Hiji Amalan nu mampu naekkeun darjat anjeun, nu eta amalan leuwih hade batan merangan musuh di medan perang, nu eta amalan leuwih alus ajenna batan emas, mutiara jeung perak.” Saur Abu Darda, “Amalan naon eta yeuh Abu Darda?” tanya para Shahabat. “Dzikrullah, Dzikir ka Allah, sabab Dzikir ka Allah pangutama-utamana amal.” Waler Abu Darda.
Dina hiji mangsa Abu Darda ngirim surat ka salah saurang sahabat,
“Teu aya saeutik oge di dunya ieu harta nu dipibanda ku anjeun, kajaba eta harta teh samemehna aya nu miboga, kitu oge satuluyna eta harta bakal aya nu miboga sanggeus anjeun maot, nu sajatina harta anjeun mah nyaeta harta nu saperluna nu eukeur jeung enggeus dimanfaatkeun ku anjeun, ku hal eta pisan, utamakeun harta teh pikeun jalma nu ngabutuhkeunana, sabab sanggeus anjeun maot mah, harta anjeun bakal di pimilik ku anak ajeun salaku ahli waris, mun seug eta harta di wariskeun ka anak anjeun nu soleh, dijamin anjeun bakal bagja sabab eta harta dimanfaatkeun kalayan bener di jalan Allah, tapi mun seug eta harta dipimilik ku anak anjeun nu doraka, maka dijamin anjeun bakal cilaka, sabab harta anjeun bakal dipake maksiat – ku kituna percayakeun kalayan saestu nasib turunan ahli waris anjeun kana rejeki Allah, lain kana harta nu ku anjeun dikumpulkeun, mun seug kitu anjeun dijamin bakal salamet.”
Ngeunaan dunya Abu Darda, nyaurkeun yen dunya teh titipan Allah SWT. Hal ieu disaurkeun ku anjeunna ka Zubair bin Nafis, nalika kaum Muslimin unggul perang di nagri Cyprus, harita kaum Muslimin mawa harta ghonimah atawa harta rampasan perang ka nagri Madinah nu kacida lobana, Harita Abu Darda ngadon nyegruk nangis, laju ditaros ku Zubair bin Nafis, “Naha anjeun kalah ceurik, yeuh Abu Darda? Apan urang aya dina kaunggulan, kuduna mah bungah gumbira.” Di taros kitu Abu Darda ngawaler, “Yeuh Zubair, Kacida hinana makhluk di sagedengeun Allah Ta’ala mun seug ninggalkeun kawajiban ka Allah ta’ala, nalika maranehna keur kuat, keur jaya, komo mun seug ditambah ngahianat kana amanah Allah.”
Dina hiji mangsa, Abu Darda anjangsana ka nagri Syiria, nu harita kaayaanana subur makmur, wargana hirupna pamewah-mewah, ningali kaayaan samodel kitu Abu Darda sasauran,
“Yeuh warga Syiria! Aranjeun dulur kuring saagama, tatangga kuring nu sarua bumela bitotama ngalawan babarengan musuh agama, tapi kuring heran ka aranjeun, naha aranjeun teu boga rasa kaera? Aranjeun ngumpulkeun kadaharan nu ku anjeun teu didahar, aranjeun ngawangun nu ku aranjeun teu dicicingan, aranjeun miharep perkara nu ku aranjeun hamo bisa dihontal. Masing inget! Baheula aya nu ngaranna kaum ‘Ad, maranehna ngumpulkeun harta, tuluy maranehna ngawangun imah-imah maranehna lir ngawangun istana, nu pamikir maranehna mah kuat pageuh bari tohaga, tapi kumaha pamustunganana? Maranehna ancur binasa, diancurkeun ku Allah akibat lampah baha dorakana, harepan ukur fatamorgna, wangunan imah lir istana ukur jadi kuburan pikeun maranehna.”
Salaku ahli hikmah, Abu Darda salawasna ngayakeun evaluasi kana ibadahna, muhasabah diri, tazkiytun-nafs nyucikeun diri tina kokotor kahirupan, anjeunna sering maparin pepeling ka saha bae, sangkan nyinglar diri tina lampah ibadah nu semu bari palsu, ibadah nu dibarengan kasombongan, ibadah nu riya’, sabab lampah ibadah nu samodel kitu bakal ngalemahkeun iman, bakal ngalahirkeun pasifatan sombong, ngarasa diri leuwih hade batan nu sejen, sakumaha kasauran anjeunna,
“Kahadean sagede siki sasawi, hasil ibadah jalma nu taqwa, eta bakal leuwih beurat timbanganana batan ibadah segede gunung hasil ibadah jalma nu sombong, nu nipu dirina sorangan.”
Ibadah miturut Abu Darda, anjeunna sasauran, “Teangan kahadean sapanjangna anjeun hirup, Sabab Allah mibanda tiupan rohmat, nu eta tiupan teh bisa ngeuna ka sing saha bae nu di Kersakeun ku MantenNa, ulah eureun menta ka Allah sangkan nutupan aib jeung lampah jahat anjeun, sarta penta ku anjeun sangkan Allah ngaleungitkeun rasa nu matak mawa teu tingtrimna batin.”
Masih seueur nasehat Abu Darda nu pinuh ku cahaya hikmah sareng kaweningan qalbu. Seueur Ulama nu nyaurkeun, yen Abu Darda salah saurang nu ngamimitian nerapkeun konsep Tasawuf dina kahirupan. Anjeunna leuwih resep di tempat nu sepi, seueur ‘uzlah, tug dugi ka akhir hirupna, teu seueur jalma apal iraha anjeunna pupus, dimana anjeunna dikuburkeun, sabab hirupna estu wungkul pikeun Allah, ngokolakeun dagangna oge sareng karana Allah, tur wungkul Allah Nu MahaUninga kana sagala hal ngeunaan kahirupan Anjeuna.
Wallohu A’lam.
0 Comments